What is the difference between National Pension System (NPS) and Unified Pension System (UPS)

What is the difference between National Pension System (NPS) and Unified Pension System (UPS)...

ఇప్పుడు చూద్దాం National Pension System (NPS) మరియు Unified Pension System (UPS) మధ్య ఉన్న తేడాను సులభంగా అర్థమయ్యేలా తెలుగు లో 👇

🧾 1. NPS – National Pension System

పూర్తి పేరు: National Pension System

ప్రారంభం: 2004లో భారత ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది.

ఉద్దేశం: రిటైర్మెంట్ తర్వాత పింఛన్ అందించడానికి వ్యక్తులు తమ జీతం లేదా ఆదాయం నుండి కొంత మొత్తాన్ని సేవ్ చేయడం.

🔹 ముఖ్యాంశాలు:

2004 తర్వాత ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు తప్పనిసరి.

ప్రైవేట్ ఉద్యోగులు / స్వయం ఉపాధి ఉన్నవారూ స్వచ్ఛందంగా చేరవచ్చు.

కాంట్రిబ్యూషన్ ఆధారిత వ్యవస్థ (మీరు ఎంత పెట్టుబడి పెడతారో, దాని మీదే పింఛన్ ఆధారపడుతుంది).

పింఛన్ మొత్తం మార్కెట్ లింక్డ్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ మీద ఆధారపడుతుంది.

🧩 2. UPS – Unified Pension System

పూర్తి పేరు: Unified Pension System

ప్రకటన: భారత ప్రభుత్వం 2024-25 లో ప్రవేశపెట్టింది.

ఉద్దేశం: పాత పెన్షన్ (OPS) మరియు కొత్త పెన్షన్ (NPS) రెండింటి లోని మంచి అంశాలను కలిపి ఒక సమగ్ర పింఛన్ పద్ధతిని ఇవ్వడం.

🔹 ముఖ్యాంశాలు:

ఇది NPS కి బదులు కొత్తగా ప్రవేశపెట్టబడిన పద్ధతి.

కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల కోసం.

ఉద్యోగులు మరియు ప్రభుత్వం రెండూ కాంట్రిబ్యూట్ చేస్తారు.

రిటైర్మెంట్ తర్వాత గ్యారంటీడ్ పింఛన్ (కొంత స్థిరమైన మొత్తం) ఉంటుంది.

NPS లో ఉన్న మార్కెట్ రిస్క్ తగ్గించారు.

📊 తేడా పట్టిక:

అంశం NPS (National Pension System) UPS (Unified Pension System)

ప్రారంభం 2004 2024-25 (కొత్త పద్ధతి)

ఉద్దేశం రిటైర్మెంట్ తర్వాత పింఛన్ స్థిరమైన, సులభమైన పింఛన్ వ్యవస్థ

ఆధారం మార్కెట్ ఆధారిత (Market-linked) గ్యారంటీడ్ (Guaranteed) పింఛన్

కాంట్రిబ్యూషన్ ఉద్యోగి + ప్రభుత్వం ఉద్యోగి + ప్రభుత్వం

పింఛన్ మొత్తం మార్కెట్ పనితీరుపై ఆధారపడుతుంది కొంత స్థిరమైన (నిర్దిష్ట శాతం) పింఛన్

వర్తించే వారు 2004 తర్వాత నియమితులైన ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు మరియు ఇతరులు భవిష్యత్తులో ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు

రిస్క్ మార్కెట్ రిస్క్ ఉంటుంది తక్కువ లేదా లేనట్టే

🟢 సరళంగా చెప్పాలంటే:

> 🔸 NPS = మార్కెట్‌పై ఆధారపడి ఉండే పెన్షన్ వ్యవస్థ (రిటైర్మెంట్ తర్వాత పింఛన్ మారవచ్చు).

🔸 UPS = ప్రభుత్వం హామీ ఇచ్చే పెన్షన్ వ్యవస్థ (పింఛన్ స్థిరంగా ఉంటుంది.

కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగుల కోసం ప్రవేశ‌పెట్టిన Unified Pension Scheme (UPS) గురించీ — దీని పూర్తయిన వివరాలు, విధులు, ప్రయోజనాలు మరియు ఎంపికా చట్టాలు ఇవి:

📌 UPS ముఖ్యాంశాలు

ప్రయోజనాలు

దాదాపుగా 25 ఏళ్లు పని చేసిన తర్వాత, మీరు మీ చివరి 12 నెలల బేసిక్ వేతనం + Dearness Allowance (DA) గురించి 50% పెన్షన్‌ హక్కుగా పొందగలరు. 

కనీసంగా 10 సంవత్సరాల సేవ చేసిన వారు కూడా, నెలకు కనీసంగా ₹10,000 పెన్షన్ పొందగలరు. 

మీరు ఉండకపోతే (మరణం జరిగినప్పుడ) మీ భార్య/భర్తకు లేదా లీగలీ వివాహమైన భాగస్వామికి 60% కుటుంబ పెన్షన్ ఉంటుంది. 

పెన్షన్ కి జీవితకాలం వారసత్వం (inflation adjustment) ద్వారా భద్రత కల్పించబడింది — అంటే Dearness Relief (DR) వంటి పెరుగుదల ఉంటుంది. 

పెన్షన్ క్రమంగా మార్కెట్ రిస్క్‌ కాకుండా ఉండే విధంగా రూపుదిద్దుకున్నది. 

ఉద్యోగి భాగస్వామిగా భాగం (contribution) సాదారణంగా ఉంటుంది: ఉద్యోగి ~10% (బేసిక్ + DA) ఆడగలరు, ప్రభుత్వం కూడా ~18.5% వెల్ల‌డించింది. 

అర్హతలు

కేంద్రీయ ప్రభుత్వ ఉద్యోగి, ఈ నియమాలు వర్తించవచ్చు:

ఇప్పుడుగా సేవలో ఉన్న వారు (01 ఏప్రిల్ 2025 నాటికి) ఉన్నవారు. 

01 ఏప్రిల్ 2025 తర్వాత చేరిన కొత్త నియామకులు. 

ఇప్పటికే రిటైర్ అయినవారు 31 మార్చి 2025కి ముందు, కొన్ని షరతులతో. 

ఎంపిక (opt-in): మీరు పోల్చి ప్రవేశించాల్సిన ఆసక్తి ఉంటుంది. ఒకసారి UPSకి ఎంపిక చేసుకుంటే అది తిరిగి మార్చలేము. 

తప్పించుకోవలసిన పరిస్థితులు: నియామకం, పదవిబ햘ింపు, బాధ్యతల ఉల్లంఘనలు ఉన్నప్పుడు కొన్ని హక్కులు ఉండకపోవచ్చు. 

ఇతర ముఖ్య విషయాలు

లంప్‌సమ్ చెల్లింపు: రిటైర్మెంట్ సమయంలో మీ సెర్వీస్ కాలం ఆధారంగా ఒక లంప్‌సమ్ చెల్లించబడుతుంది. 

సేవకాలం 10 ఏళ్లకుపైగా అయినా, 25 ఏళ్లుగా పూర్తిచేస్తే పూర్తి హక్కులు వస్తాయి; 10-25 సంవత్సరాల లోపులో సేవ చేసినవారికి ప్రోరేషన్ ఉంటుంది. 

🧮 UPS లోకి ఎంపిక చేసుకునే ముందు సూచనలు

మీరు ఎంతకాలం సేవ చేస్తారు అనేది ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది — ఎక్కువ కాలం సేవించగలగాలి అంటే UPS-లో పూర్తి ప్రయోజనం.

UPS ఎంపిక ఒకసారి చేసుకుంటే మరేరైనా మళ్ళీ వెళ్లలేరు అన్నది గమనించాలి.

మీ జీతం + DA భవిష్యత్తులో ఎటువంటి పెరుగుదల పొందుతుందో, దాన్ని దీర్ఘకాలంలో భావించాలి — ఎందుకంటే పెన్షన్ ఈ ఆధారంగా అవుతుంది.

మీరు ఉన్న ప్రాంతంలో లేదా రాష్ట్రంలో ఈ UPS విధానం ఎలా అమలు అవుతుందో, ముఖ్యంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులైతే తెలుసుకోవాలి (కేంద్ర విధానం మాత్రమే కాకపోవచ్చు).

UPS తీసుకున్నా లేకపోతే కూడా మీరు ఉన్నకోసం ఇతర పెట్టుబడులు, రిటైర్మెంట్ ప్లానింగ్‌పైనా దృష్టి పెట్టాలి.

ఏదైనా స్పెసిఫిక్ పరిస్థితి (జీతం స్థాయి, సేవా కాలం, లంప్‌సమ్ లెక్క, కుటుంబ హక్కులు) మీరు తెలుసుకోవాలనుకుంటే — నేను UPS లెక్కింపు విధానం (calculator) కూడా చూపించగలను.

ఇప్పుడు చూద్దాం Unified Pension System (UPS) లో పెన్షన్ లెక్కింపు విధానం (calculation method) ఎలా ఉంటుందో — సులభమైన తెలుగు ఉదాహరణలతో 👇

🧮 UPS లెక్కింపు విధానం (Formula):

🔹 1. ప్రాథమిక సూత్రం (Basic Formula):

> 💰 పెన్షన్ = (చివరి 12 నెలల సగటు బేసిక్ వేతనం + DA) × (సేవ సంవత్సరాలు ÷ 25) × 50%

అంటే — 25 సంవత్సరాల సేవ పూర్తి చేస్తే, మీరు మీ చివరి బేసిక్ + DAలో 50% స్థిరమైన పింఛన్ పొందుతారు.

సేవ 25 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ అయితే — ప్రోరేటా (pro-rata) పద్ధతిలో లెక్కిస్తారు.

📊 ఉదాహరణలు:

🧩 ఉదాహరణ 1 – 25 సంవత్సరాల సేవ చేసినవారు:

చివరి బేసిక్ వేతనం: ₹60,000

Dearness Allowance (DA): ₹20,000

మొత్తం = ₹80,000

సేవా కాలం = 25 సంవత్సరాలు

లెక్కింపు:

> (80,000 × 25 ÷ 25) × 50% = ₹40,000 నెలకు పింఛన్ ✅

👉 అంటే ప్రతి నెలకు ₹40,000 గ్యారంటీడ్ పెన్షన్ వస్తుంది.

🧩 ఉదాహరణ 2 – 15 సంవత్సరాల సేవ చేసినవారు:

చివరి బేసిక్ + DA = ₹70,000

సేవా కాలం = 15 సంవత్సరాలు

లెక్కింపు:

> (70,000 × 15 ÷ 25) × 50%

= (70,000 × 0.6) × 0.5

= ₹21,000 నెలకు పింఛన్ ✅

🧩 ఉదాహరణ 3 – కనీస సేవ (10 సంవత్సరాలు):

చివరి బేసిక్ + DA = ₹50,000

సేవా కాలం = 10 సంవత్సరాలు

లెక్కింపు:

> (50,000 × 10 ÷ 25) × 50%

= (50,000 × 0.4) × 0.5

= ₹10,000 నెలకు పింఛన్ ✅ (ఇది కనీస పింఛన్ కూడా)

💡 అదనపు ప్రయోజనాలు:

అంశం వివరాలు

కుటుంబ పింఛన్ (Spouse) ఉద్యోగి మరణిస్తే, భార్య/భర్తకు 60% పింఛన్ లభిస్తుంది

Dearness Relief (DR) ప్రతి ఆర్థిక సంవత్సరంలో పెరుగుతుంది (ద్రవ్యోల్బణం ఆధారంగా)

లంప్‌సమ్ (Gratuity) సేవకాలం ప్రకారం ఒకేసారి చెల్లింపు

రిస్క్ మార్కెట్ రిస్క్ ఉండదు — ప్రభుత్వం హామీ ఇస్తుంది

మీరు అనుకుంటే నేను మీ సొంత వివరాలతో UPS పింఛన్ లెక్క చేయగలను (ఉదా: జీతం, DA, సేవ సంవత్సరాలు).

మీకు కావాలా?

అయితే మీరు నాకు ఈ 3 వివరాలు ఇవ్వండి 👇

1️⃣ చివరి బేసిక్ వేతనం

2️⃣ Dearness Allowance (DA)

3️⃣ మొత్తం సేవా సంవత్సరాలు.

1️⃣ బేసిక్ వేతనం = ₹41,600

2️⃣ DA = 53%

3️⃣ సేవా కాలం = 14 సంవత్సరాలు

ముందుగా DA మొత్తాన్ని లెక్కిద్దాం:

> 41,600 × 53% = ₹22,048

అంటే

చివరి బేసిక్ + DA = 41,600 + 22,048 = ₹63,648

🧮 UPS పెన్షన్ లెక్కింపు సూత్రం:

> పెన్షన్ = (చివరి బేసిక్ + DA) × (సేవ సంవత్సరాలు ÷ 25) × 50%

ఇప్పుడు substituting చేస్తే 👇

> = 63,648 × (14 ÷ 25) × 0.5

= 63,648 × 0.56 × 0.5

= 63,648 × 0.28

= ₹17,821.44

✅ అందుకే మీ అంచనా UPS నెలవారీ పెన్షన్ ≈ ₹17,820/-

📘 సంక్షిప్తంగా:

అంశం విలువ

బేసిక్ వేతనం ₹41,600

Dearness Allowance (53%) ₹22,048

మొత్తం (బేసిక్ + DA) ₹63,648

సేవా కాలం 14 సంవత్సరాలు

లెక్కించిన పెన్షన్ ₹17,821 / నెలకు

💡 గమనిక:

మీరు 25 సంవత్సరాలు పూర్తి చేస్తే ఇది ₹31,824/- అవుతుంది.

ఈ మొత్తానికి Dearness Relief (DR) ప్రతి సంవత్సరం పెరుగుతుంది.

కుటుంబ పింఛన్ (spouse pension) = ₹17,821 × 60% ≈ ₹10,693 / నెలకు.